اگزمای آتوپیک در کودکان چیست
نوزاد تا زمان تولد و در شکم مادر توسط مایع مخصوص نسبتاً چرب و سفید رنگی احاطه شده که موجب نرم شدن و حفظ پوست جنین در طول ۹ ماه بارداری می‌شود. زمانی که کودک متولد شد، پوست او به عوامل محیطی بسیار حساس بوده و مستعد بیماری است. شایع‌ترین مشکلات پوست نوزادان، پوست خشک، اگزما و جوش‌های پوستی هستند. اگزما در اطفال و نوزادان آتوپیک درماتیت یا اگزمای سرشتی نام دارد که یک آسیب پوستی خارش‌دار همراه با قرمزی، پوسته ریزی، ترشح بوده و بعضی وقت‌ها با ضخیم شدن و خیلی به‌ندرت با نازک شدن پوست همراه است. اگزمای اطفال در کودکان زیر ۲ سال از شیوع بالایی برخوردار است. اولین علائم بیماری معمولاً بعد از ۲ ماهگی آغاز شده و به‌صورت قرینه در صورت و گونه‌ها و بعد ممکن است دیگر نواحی مثل آرنج و زانوها، باسن و تنه کودک دیده شود. در این حالت گاهی اوقات این ضایعات روی گونه‌ها را به بوسیدن زیاد نسبت می‌دهند درصورتی‌که اصلاً با بوسیدن ارتباطی ندارد. معمولا اکثر بیماران بعد از ۲ سالگی بهبود می‌یابند. اگرچه این بیماری ممکن است تا سنین بالاتر و حتی بعد از بلوغ هم ادامه پیدا کند اما بحث اصلی در اینجا در مورد علائم این بیماری در دوران شیرخوارگی است.
علائم اگزمای آتوپیک در کودکان- پوست خشک و زبر است.
- پوست قرمز و گاهی دارای زخم‌های مرطوب است، چرک نشانه عفونت باکتریایی است.
- در سال اول، اگزما روی صورت یا قسمت‌های دیگر بدن ظاهر می‌شود. اگزما می‌تواند در گردن، دست، پا و قسمت تناسلی نیز پخش شود.
- تقریباً در ۱۸ ماهگی، جوش‌های ریز در مفصل‌ها ایجاد می‌شود. از جمله زانو، مچ، آرنج، گردن و گاهی قوزک. سپس، پوست این نواحی ضخیم‌تر می‌شود.
- در برخی از کودکان حتی پس از ۲ سالگی نیز اگزما ادامه پیدا می‌کند، در این زمان اگزما ممکن است در اطراف دهان، پلک‌ها و… ظاهر می‌شود.
- خارش از علائم بارز اگزما است. خاراندن باعث خون‌ریزی پوست می‌شود. کودکان بالای ۶ ماه می‌توانند خود را بخارانند اما کودکان کوچک‌تر نمی‌توانند و با وجود سیر بودن و تمیز بودن پوشک مرتب گریه می‌کنند.
چه عواملی اگزما در کودکان را تحریک می‌کند؟
علت دقیق اینکه چرا اگزمای نوزادی تنها برخی از کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مشخص نیست. اما عوامل محرک متعددی وجود دارد که شناخته شده است. این عوامل درواقع باعث تشدید علائم می‌شود اما علت بروز آن نیست.
۱. علت می‌تواند در اختلال سیستم ایمنی یا کاهش سرامید پوست باشد، که منشأ آن ممکن است عوامل ژنتیکی باشد.
۲. ماده حساسیت‌زا: در منزل مواد حساسیت‌زای زیادی وجود دارد که اغلب در هواست یا از طریق هوا وارد بدن می‌شود یا ارتباط مستقیم با پوست دارد. مواد آلرژی‌زای خوراکی ازجمله لبنیات، مغز میوه، زرده تخم‌مرغ، گندم و… نیز می‌تواند در این امر نقش داشته باشد.
۳. لباس: پارچه‌های مختلف می‌تواند علائم اگزما در کودکان را شدید کند، ازجمله پشم، عامل دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد مواد شوینده است.
۴. لوازم بهداشتی: عطر، صابون و کرم می‌تواند باعث تحریک شدن پوست کودک شود.
۵. آب‌وهوا: هوای خشک بدون در نظر گرفتن گرما یا سرما، یکی از محرک‌های عمده به حساب می‌آید. عرق نوزاد می‌تواند مشکل‌ساز باشد، بنابراین با خنک نگه‌داشتن دمای بدن می‌توان از تعریق وی جلوگیری کرد.
توصیه‌هایی جهت کنترل اگزمای آتوپیک در کودکان
در زیر توصیه‌هایی جهت کنترل بیماری آورده شده است:
- حمام این بچه‌ها باید کوتاه باشد.
- از شوینده یا مرطوب‌کننده‌های مخصوص پوست آتوپیک و اگزمایی استفاده شود. برند موستلا محصولاتی به عنوان استلاتوپیا برای نوزادان دارای مشکل پوست آتوپیک و اگزمایی تولید می‌کند که در کنترل و رفع این مشکلات بسیار موثر هستند.
- پوشیدن لباس نخی و کتان گشاد برای کمک به جذب عرق.
- به حداقل رساندن استرس.
- کوتاه کردن مرتب ناخن‌ها و دست کردن دستکش نرم به هنگام خواب برای جلوگیری از خاراندن.
- پس از حمام بلافاصله از کرم نرم‌کننده و مرطوب‌کننده‌های مناسب این نوع پوست استفاده کنید.
- از هر چیزی که قبلاً بیماری را تشدید کرده است اجتناب کنید.
- از دستگاه مرطوب خنک‌کننده هوا (بخور سرد) برای افزایش رطوبت هوای خشک داخل منزل استفاده کنید.
- اجتناب از تماس با بعضی از مواد موجود در هوا و نیز گردوغبار.
- مواد آرایشی، عطریات، اسپری‌ها (حشره‌کش و خوشبوکننده) و دود سیگار می‌توانند باعث تشدید اگزما، از تماس با آنها باید اجتناب شود.